Wat hebben we geleerd in mei?

1. Referendum over de doodstraf

De winst voor de Turkse president Erdogan in de volksraadpleging voor een aanpassing van de grondwet in Turkije was mager als je bekijkt hoe kritische stemmen in Turkijke werden gedwarsboomd. In België stemden de Belgisch-Turken die naar de stembus trokken wel in grote mate pro Erdogan. Dadelijk na de stemming herhaalde Erdogan zijn voornemen om de doodstraf terug in te voeren als een meerderheid van de Turken dat wensen. Desnoods zou hij een nieuw referendum houden. 

Meteen gingen in Europa en in België stemmen op om de Belgisch-Turken te verbieden om aan dit referendum deel te nemen. Hoe dan ook is de doodstraf in een land dat deel uitmaakt van de Europese Unie onmogelijk en dit invoeren in Turkije betekent het einde van de gesprekken over lidmaatschap. 

Dat vinden we terecht. Maar in hoeverre is de commotie tegen deelname aan het referendum door iets anders ingegeven dan principieel verzet tegen de doodstraf. We zouden wat blij zijn als alle meerderheidspartijen een campagne voeren tegen de doodstraf. En dat ze dan ook  in de sterkst mogelijke bewoordingen de twitter van Francken veroordelen die op 16 april nog zijn achterban liet kiezen tussen 4 opties met betrekking tot reddingsoperaties van asielzoekers. De 4e optie was “ik vind dat er voor nie-mand extra reddingsoperaties moeten georganiseerd worden”. Vluchtelingen niet redden en laten sterven is blijkbaar minder erg dan de doodstraf.

 

2. 3e Grote Parade van Hart Boven Hard

Ook Hand in Hand was van de partij op 7 mei op de Grote Parade van Hart Boven Hard. We zijn op twee manieren betrokken bij de werking van deze burgerbeweging. We maken deel uit van de Diversiteitswerkgroep die werk maakt van het strijdperk rond diversiteit. Het centrale thema is deze groep op het lijf geschreven “Iedereen mee aan tafel” want voor ons hoort iedereen erbij. Racisme en stigmatisering zetten mensen tegen elkaar op. Een open samenleving is trots op haar warm onthaal voor vluchtelingen en duldt geen discriminatie.

Met Hand in Hand zijn we ook actief in het platform “PraktijktestenNu” dat ijvert voor meer juridische mogelijkheden om racisme en discriminatie aan te pakken. Hart Boven Hard nam deze eis over en dat kon je merken op de Grote Parade.

De burgerbeweging lanceerde ook “De Normaliteitsverklaring” waarmee ze een statement maakte naar de toekomstige werking. Met o.a. volgende paragrafen: “Bevolkingen worden nu eenmaal steeds diverser, steden zijn nu multicultureel en multireligieus. Die verscheidenheid is een rijkdom. Waarom kiezen overheden dan voor meer eenvormigheid? Kunnen ze niet om met verschil? Hebben ze smetvrees? Blind vasthouden aan een nationale cultuur uit een vorige eeuw, dat is niet meer normaal. 

Voor een diverse samenleving met respect, met recht op eigenheid voor culturen, religies en levensstijlen, met verbeelding en symbolen voor allen, zonder pardon voor racisme, discriminatie en uitsluiting. Dat is pas normaal!”

 

3. Hand in Hand in Puurs en Leuven

Vanaf 10 mei kwam “I am not your negro” van Raoul Peck over James Baldwin in roulatie. Op 9 mei vertoonde CC De Kollebloem in Puurs de film in avant-premiere. Samen met Hand in Hand werd na de film een bespreking gehouden met Orlando Verde (KifKif) en Tunde Adefioye (Urbanwoorden).  Orlando situeerde de flim in het werk van  James Baldwin (zie ook http://www.kifkif.be/cult/james-baldwin-is-back). Tunde besprak de relevantie van de inzichten van James Baldwin voor het antiracisme van vandaag. Hij zag onder andere parallellen tussen het verzet tegen het ontslag van Rachida Lamrabet en  de antiracistische beweging in België.

Tunde was ook de keynote spreker in Leuven. Op 20 mei vond er de regionale kick-off plaats van de campagne “Dekoloniseer de (lokale) samenleving”. Het campagnehandboek (https://www.dekoloniseer.be/dossier-voor-dekoloniseer-campagne) bevat volgens hem veel goeds maar zit ook nog vol elementen die het kapitalistisch, patriarchaal, seksistisch verhaal versterken. Bijvoorbeeld het gebruik van het woord “onbewust” in zinnen zoals “Het (westerse) koloniale verleden speelt in die zin mee dat het een belangrijke verklaring is voor het (onbewuste) westerse superioriteitsgevoel en voor de ideologische goedkeuring van de huidige machtsverhoudingen.” Dat is een codewoord om witte mensen gerust te stellen. Ook de opdeling maken tussen “autochtonen” en “mensen met migratieachtergrond” geeft geen recht aan de intersecties, aan de kruispunten die mensen zo verschillend maken. 

Samen met Quinsy Gario uit Nederland legde Tunde veel nadruk op het concept “medeplichtigen”. Volgens hen hebben minderheden in België en Nederland minder nood aan bondgenoten die kunnen afhaken als gevaar dreigt. Solidariteit blijft dan oppervlakkig. Medeplichtigen blijven solidair ook als ze zelf medeslachtoffer kunnen zijn.

 

4. Diversiteitsbeleid Homans

Op 9 mei stelt Homans in de parlementaire commissie haar nieuwe gelijkekansen- en diversiteitsplan 2017 voor. Het werd spitsroeden lopen. Ook CD&V zag “een totaal gebrek aan politieke wil” en SP-a pleit voor praktijktesten om een effectiever antidiscriminatiebeleid te voeren. Homans herhaalt dat ze geen voorstander is van praktijktesten en quota, en benadrukt dat de overheid ook niet zomaar “bindende maatregelen” kan opleggen. “Bindende maatregelen zijn een synoniem voor discriminatie en zou juridisch geen stand houden want het gaat om het voortrekken van één bepaalde groep. We mogen niet negatief of positief discrimineren”, zo zei ze. 

Op 16 mei lanceert ze een campagne “Zit u hier voor iets tussen”. Een filmpje over vooroordelen zonder verwijzing naar machtsrelaties die racisme structureel maken. Daarmee geeft ze andermaal te kennen dat ze haar verantwoordelijkheid als politicus vlucht en aan de burgers overlaat om racisme tegen te gaan.

 

5. De universiteit kent te weinig diversiteit.

Nog begin mei spreekt toenmalige rector Torfs op het radionieuws van Studio Brussel: ‘Studenten moeten zich thuisvoelen aan de universiteit, door [ze] bijvoorbeeld voeding aan te bieden, bijvoorbeeld halal. Wij hebben dat met Alma al enkele keren gedaan en wij gaan dat nog versterken.’  Alsof het afhangt van al dan niet aanbieden van halalvoeding bepaalt of je moslimstudenten aantrekt. Afscheidnemend vicerector Diversiteitsbeleid Katlijn Malfliet: ‘Daar heb je het weer! Hoe hebben wij dat verdorie moeten fiksen om die werking van diversiteitsambassadeurs op touw te zetten? We moesten een stuk budget van marketing inzetten, een stuk van ons vroegere aanmoedigingsfonds. Die werking is goed maar ik moet krabbelen om budget te vinden uit verschillende hoeken. Ze is er, die werking: alstublieft, geef daar een serieus budget aan. Zorg dat we zo’n belangrijke bezorgdheid niet moeten construeren vanuit een goodwill.’ En het studentenblad Veto vult aan: “Diversiteit was de voorbije vier jaar niet de prioriteit. Punt.”

François Levrau van UAntwerpen in Knack (http://www.knack.be/nieuws/belgie/diversiteit-aan-de-universiteit-liever...): “Alles bij elkaar genomen, kan gezegd worden dat het hoger onderwijs vaak allesbehalve een ‘veilige plek’ voor ‘allochtone’ studenten is. Inzetten op een verhoging van de instroom van ‘allochtone’ studenten is dus cruciaal, al was het maar om een zekere ‘critical mass’ te krijgen die ervoor zorgt dat de hoger opgesomde effecten minder kunnen spelen. Die instroom bevorderen kan door de sprong van het secundair naar het hoger onderwijs te verkleinen. Leerlingen hebben er baat bij om ook al in het secundair onderwijs papers te leren schrijven, in contact te komen met ‘academisch Nederlands’, zicht te krijgen op het puntensysteem aan het hoger onderwijs, etc. Ook kan het hoger onderwijs gebaat zijn met het actief leggen van bruggen naar etnisch-culturele gemeenschappen. Niet dat dit nog niet gebeurt, maar er is toch een ‘maatschappelijke wake up call’ nodig. Wat ons betreft mag er gerust aan de alarmbel getrokken worden. De samenleving ‘verkleurt’, dus waarom dan niet de universiteit? Welk een potentieel gaat eigenlijk jaar na jaar verloren?”

 

6. Moederdag en diversiteit

De directie van het schooltje Singelijn in Sint-Lambrechts-Woluwe liet op 10 mei via een mail aan de ouders weten dat de kinderen geen knutselwerkje zullen maken voor Moederdag. Ook voor Vaderdag zal er niets gemaakt worden. En dit vanwege de  ‘grote diversiteit aan familievormen en culturen die de school rijk is’. De directeur heeft zich duidelijk misrekent met het woord “diversiteit”. Dadelijk werd de associatie gemaakt met etnische en religieuze diversiteit. Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) reageerde afwijzend. “Moeders & vaders. Laat ze ons koesteren, meer dan ooit. En ja, ook hun dag”, aldus Crevits op Twitter. Zuhal Demir (Vlaams Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir - N-VA) gaat nog verder en vraagt zich op Twitter af of “we integratie dan echt helemaal opgegeven hebben”. “Dit is geen uiting van respect. Wel van lafheid”. Na moederdag laat Directeur Dominique Paquot weten dat hij zo’n 250 beledigingen en bedreigingen ontving sinds hij de beslissing heeft meegedeeld aan de ouders van de kinderen. “Ik had het niet over godsdienst, maar over de complexiteit van de gezinnen”, verduidelijkt directeur Dominique Paquot nu. Hij geeft toe dat hij de emotionele impact van de beslissing heeft onderschat. “Ik had het niet over godsdienst, maar over de complexiteit van de gezinnen”, verduidelijkt hij. 

 

7. Studenten worden bedreigd met dood en verkrachting

Op 13/5 post ondervoorzitter Jong-N-VA op twitter een “cartoon”: een extreem-rechts getinte verkrachtings-scène van een studente en het hoofd van een andere student met pistool tegen het hoofd. Beide studenten hadden kritiek op staatssecretaris Theo Francken. Op 17/5 neemt Vandersnickt ontslag in zijn functie van ondervoorzitter. Enkele dagen later komt hij in “De Afspraak” vertellen dat hij geen spijt heeft van het maken en posten van de prent. Hij vindt de kritiek op deze prent “gejank”. De Wereld Morgen (http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2017/05/17/blootgelegd-het-digitale...) legt uit hoe de prent verwijst naar extreem-rechts gedachtengoed. 

De stilte vanuit de N-VA tenoren die anders zo snel reageren is in deze oorverdovend. Tot ...

Tot KifKif een artikel (http://www.kifkif.be/actua/beeld-je-eens-in) plaatst dat begint met: ‘Een leerkracht islam met salafistische overtuigingen deelt op social media een cartooncollage waarin Gwendolyn Rutten en Theo Francken op het punt staan door een IS-strijder te worden onthoofd. De bijgaande tekst luidt “Doe normaal of ga weg!” ‘. Het verhaal gaat verder dat deze leerkracht ook zich mag komen verdedigen in de Afspraak. Enz... Kifkif plaatst ook een gefotoshopte prent waarbij Gwendolyn Rutten en Francken dreigen onthoofd te worden door IS. 

Plots is het land te klein. Theo Francken vraagt het ontslag van Kif Kif-medewerker Jonas Slaats. Gwendolyn Rutten: “Dit is compleet wansmakelijk. Het is een ziekelijke vorm van aandacht zoeken. Dit soort uitwassen helpt niemand verder.” 

De cartoon is intussen verwijderd bij het artikel en op de website van KifKif. “ Jonas Slaats liet het met plezier verwijderen: ‘Het is en blijft immers een grensoverschrijdend beeld. Maar laat voor een laatste maal ook dit duidelijk zijn: een beeld waarin een activiste verkracht wordt en andere activist onder schot gehouden is eveneens grensoverschrijdend”.

 

8. Hoofddoek bij de politie.

18 mei Terzake. Nadat in Nederland de politietop bekend maakte om eventueel het hoofddoekenverbod voor de politie te schrappen zegt ook SP.A burgemeester Bonte gewonnen te zijn voor politieagentes met hoofddoek. Vooral in Amsterdam wordt het gebrek aan diversiteit als een probleem gezien. Meer dan de helft van de Amsterdammers heeft een migratieachtergrond, slechts een op de vijf Amsterdamse politieagenten is van allochtone afkomst. Volgens Bonte liggen de verhoudingen in België nog slechter.  “Een van de topics die altijd terugkomen, onder meer bij het vraagstuk van deradicalisering,  is de representativiteit of het gebrek daaraan van de politie en de veiligheidsdiensten in verhouding tot de gewijzigde populatie”, zegt Bonte. 

Zoals te voorspellen was, reageren de toppolitici van NV-A verbolgen. Francken stuurt ook een tweet de wereld in met foto’s van politievrouwen in Marokko en Turkije zonder hoofddoek. Duidelijk eenzijdige foto’s want hoofddoeken kunnen wel degelijk in Turkije (en ook in het Verenigd Koninkrijk) voor vrouwelijke agenten. Maar geen probleem. Meer dan 7500 keer werd hij gedeeld. Binnenlandminister Jambon: “Bij de politie is neutraliteit verplicht, dus opzichtige religieuze symbolen kunnen niet”. 

Neutraliteit als argument inroepen is veelgebruikt maar vals. Juist door de hoofddoek niet te verbieden toont dat de overheid neutraal is. Hoe kan je neutraal zijn inzake religie als je religieuze tekens niet tolereert? Een neutrale overheid moet blind en dus onverschillig zijn tegenover religieuze kentekens. 

De politie diverser maken veronderstelt dat de norm niet langer homogeen (wit) is maar dat diversiteit de norm wordt. Dat doe je niet met verbieden hoe iemand er uit mag zien.

 

Hand in Hand 28 mei 2017